Д-р Ванче Какашевски
Специјалист по гинекологија и акушерство
ЗАДОЦНЕТ ПУБЕРТЕТ
Одложениот пубертет се карактеризира со отсуство на секундарни сексуални обележја, односно развој на дојки, срамни влакна и изостанок на менструација по 14-та година. Оваа состојба е застапена кај 2,3% од женската популација.
Во генезата на состојбата е отсуството на андрогени хормони, кој може да е конституционален, вроден ( честа позитивна семејна анамнеза) или пак поради различни состојби кои се придружени со хипоталамо-хипофизно оваријалната оска, како системски болести ( потхранетост, цистична фиброза, инсуфициенција на бубрези, срце…) анорексија, психички заболувања, напорни спортови…
Задоцнетиот пубертет се манифестира преку:
- Отсуство на секундарни сексуални карактеристики
- Пониска телесна тежина
- Емотивни проблеми
- Забавено психичко созревање
Како се постапува во вакви случаи:
- Доколку се појави раст на дојки и срамни влакна, се чека до 16 години да се појави менструално крварење
- Доколку до 14 години отсуствуваат секундарните сексуални обележја или и покрај нив не настапи менструално крварење до 16 години, се отпочнува со испитувања и анализи
Кај повеќето од случаите станува збор за идиопатски облик на одложен пубертет, кој настапува подоцна и не предизвикува здравствени проблеми, па не бара и дополнителни анализи. Но во поретки случаи неопходно е да се направат одредени испитувања, меѓу кои и анализа на каритипот ( хромозомска анализа), ултра звук на стомакот…
Би сакал да нагласам дека задоцнет пубертет не е исто што и отсуство на пубертет, односно отсуство на менструација и секундарни сексуални карактеристики, која состојба е карактеристична за агенезија ( родена аномалија при која не се развиваат јајниците) на оварии, а со тоа и на хормони. Зборуваме за пубертет кој настапил со задоцнување.
Лекување на задоцнетитот пубертет најчесто не е неопходно, бидејќи до појава на знаците на пубертет обично доаѓа по извесен период. Хормоналната терапија е резервирана кај вроденото отсуство на овариумите. Во некои случаи пожелна е и психичка подршка на овие девојчиња.
Да сумираме – изостанокот на секундарни сексуални обележја до 14 години и менструација до 16 години се причина за консултација со гинеколог или ендокринолог.
